2.1. Bộ phận VH công khai là văn học hợp pháp tồn tại trong vòng luật pháp của của chính quyền thực dân phong kiến. Những tác phẩm này có tính dan tộc và tư tưởng lành mạnh nhưng không có ý thức cách mạng và tinh thần chống đối trực tiếp với chính quyền thực dân. Phân hóa thành nhiều xu hướng:

+ Xu hướng văn học lãng mạn.

*Nội dung: là tiếng nói cá nhân tràn đầy cảm xúc, trí tu73ng tượng cao độ, diễn tả khát vọng, ước mơ... Coi con người là nhân vật trung tâm vủ trụ, khẳng định "cái tôi" cá nhân, đề cao con người thế tục, số phận cá nhân, nhưng quan hệ riêng tư...

*Đề tài: Viết về tình yêu, về thiên nhiên, về quá khứ, thể hiện khát vọng vượt lên trên cuộc sống hiện tại chật chọi tù túng, dung tục, tầm thường

*Thể loại: Thơ mới, tiểu thuyết Tự Lực Văn Đoàn, truyện ngắn trữ tình của Thạch Lam, Thanh Tịnh, Hồ Dzếnh...

+ Xu hướng văn học hiện thực.

*Nội dung: Phơi bày thực trạng bất công, thối nát của xã hội đương thời, phản ánh tình cảnh thống khổ của tầng lớp nhân dân bị áp bức, bóc lột với một thái độ cảm thông sâu sắc

*Đề tài: Lên tiếng đấu tranh chống áp bức, phản ánh mâu thuẫn, xung đột giàu nghèo, giữa nhân dân với tầng lớp thống trị... bằng một thái độ phê phán gay gắttrên tinh thần dân chủ và nhân đạo qua một số nhân vật điển hình, hoàn cảnh điển hình

*Thể loại: Hình thành trào lưu văn học hiện thực chủ nghĩa; chủ yếu là truyện ngắn, tiểu thuyết, phóng sự....

2.2. Bộ phận VH không công khai là văn học cách mạng, phải lưu hành bí mật.Đây là bộ phận của văn học cách mạng và nó trở thành dòng chủ của văn học sau này.

- Nội dung: Là tiếng nói của các chiến sĩ và quần chúng nhân dân tham gia phong trào cách mạng. Họ coi thơ văn là vũ khí sắc bén chiến đấu kẻ thù, là phương tiện truyền bá tư tưởng yêu nước và cách mạng.

- Nghệ thuật: Ra đời trong hoàn cảnh vô cùng khó khăn , thiếu thốn vật chất, bị địch khủng bố ... nhưng sự lớn mạnh của phong trào cách mạng, xu hướng văn học này ngày càng phát triển. Bộ phận văn học này, quá trình hiện đại hóa gắn liền với quá trình cách mạng hóa văn học.

Hai bộ phận văn học trên có sự khác nhau về quan điểm nghệ thuật và khuynh hướng thẩm mĩ, nhưng chúng ít nhiều vẫn tác động qua lại, thậm chí có khi chuyển hóa lẫn nhau để cùng phát triển==> tạo nên tính đa dạng, phong phú, phức tạp văn học giai đoạn này.